Bincangkan sistem pemerintahan di Vietnam dan Filipina selepas Perang Dunia Kedua.
Pendahuluan
Selepas Perang Dunia Kedua hampir semua negara di Asia Tenggara telah mencapai kemerdekaan daripada pihak penjajah. Oleh yang demikian, sistem pemerintahan yang diamalkan di negera-negara yang baru mencapai kemerdekaan ini berbeza dari segi strukturnya kerana telah diperintah oleh bangsa sendiri. Filipina telah mencapai kemerdekaan daripada Amerika Syarikat pada 4 Julai 1946 dengan Manual Roxas sebagai Presiden pertama.Vietnam pula telah mencapai kemerdekaan pada 2 September 1945 daripada Perancis dengan pembentukan Kerajaan Republik Demokratik Vietnam tetapi tidak diiktiraf oleh Perancis dan golongan Parti Komunis.
A. Sistem pemerintahan di Filipina
a) Selepas merdeka, sebuah pemerintahan ala Amerika telah dibentuk di Filipina. Filipina telah memulakan pemerintahan bercorak Republik Demokrasi. Walau bagaimanapun, kuasa sebenar masih lagi dipegang oleh Presiden. Presiden memegang kuasa eksekutif, mengawasi kerajaan tempatan, merupakan ketua tertinggi angkatan tentera, melantik ketua jabatan, biro dan pegawai kerajaan. Di samping itu, presiden juga mempunyai kuasa veto dalam kongres. Walau bagaimanapun, dengan undi dua per tiga kongres berhak membatalkan kuasa veto Presiden.
b) Badan perundangan Filipina diletakkan di bawah kuasa kongres. Kongres dibantu oleh Senat yang terdiri daripada 24 orang Senator dan Dewan Perwakilan yang mengandungi tidak lebih daripada 120 orang perwakilan. Senator dipilih oleh rakyat untuk tempoh enam tahun sepenggal. Kongres mempunyai kuasa menggubal undang-undang dan mengisytiharkan perang.
c) Keseluruhan pentadbiran Filipina dibahagikan kepada unit-unit yang lebih kecil iaitu pentadbiran wilayah, perbandaran dan bandar raya. Filipina dibahagikan kepada 56 wilayah dan setiap wilayah diketuai oleh seorang gabenor. Gabenor pula akan dibantu oleh naib gabenor dan dua orang ahli lembaga wilayah yang dipilih untuk tempoh empat tahun.
d) Di peringkat wilayah, kongres telah membentuk sebuah badan pentadbir awam dan dikawal oleh undang-undang perbandaran. Pegawai-pegawai yang bertugas di peringkat ini terdiri daripada Datuk Bandar, Naib Datuk Bandar dan empat hingga lapan orang ahli majlis.
d) Pentadbiran Filipina telah berjaya membentuk 39 buah bandar raya berpiagam. Bandar raya berpiagam ini diberikan kuasa mengenakan cukai, membuat ordinan, menyediakan perlaksanaan kerja-kerja awam dan berfungsi menguruskan pasukan keselamatan.
B. Sistem pemerintahan di Vietnam
a) Setelah mencapai kemerdekaan daripada Perancis, pemerintahan Vietnam telah terbahagi dua, iaitu Vietnam Utara yang berfahaman komunis dan Vietnam Selatan yang mengamalkan demokrasi. Perbezaan ideologi politik turut mewujudkan struktur pentadbiran yang berbeza. Bagi Vietnam Utara yang terletak di bawah rejim komunis diketuai oleh seorang Presiden yang dipilih oleh Dewan Perhimpunan Kebangsaan. Seorang presiden mempunyai kuasa memerintah selama empat tahun . Presiden mempunyai kuasa untuk melantik Perdana Menteri dan anggota kabinet kerajaan. Selain itu presiden mempunyai tugas seperti mengumumkan undang-undang, menganugerahkan pingat kebesaran , memberi pengampunan dan mengadakan pehubungan dengan negara luar. Seorang Naib Preseden dilantik untuk membantu tugas-tugas Presiden.
b) Pada 1 Januari 1960 sebuah perlembagaan baru diisytiharkan Di Vietnam Utara. Di bawah perlembagaan ini kerajaan Vietnam Utara diletakkan di bawah kekuasaan Regim Presiden. Seiringan dengan itu Dewan Perhimpunan Kebangsaan ditubuhkan. Ia merupakan dewan tertinggi bagi Vietnam Utara dan dipilih oleh penduduk tempatan yang berusia 18 tahun ke atas untuk tempoh 4 tahun. Dewan ini akan bersidang 2 kali setahun dan boleh dipanggil untuk sesi-sesi tertentu. Ketika dewan ini tidak bersidang Jawatankuasa Tetap akan mengambil alih peranannya. Jawatankuasa ini terdiri daripada Pengerusi, Naib Pengerusi, Setiausaha, Penolong Setiausaha dan beberapa ahli yang lain.
c) Vietnam Utara di bahagikan kepada tiga wilayah yang ditiru daripada pembahagian wilayah komunis di China. Bahagian yang paling luas dikenali sebagai wilayah. Ini diikuti dengan wilayah autonomi dan bandar raya di bawah kawalan kerajaan pusat seperti Hanoi dan Haipong. Bagi memudahkan pentadbiran, setiap wilayah akan dibahagikan kepada unit seperti daerah, bandar raya dan sesebuah daerah pula di bahagikan kepada kampung dan bandar. Di peringkat wilayah kerajaan tempatan dibentuk dan dipilih secara langsung oleh rakyat untuk tempoh 3 tahun.
d) Vietnam Selatan pula, mengamalkan sistem pemerintahan demokrasi. Ketua negara pentadbir ialah Presiden. Vietnam Selatan lebih mencerminkan sebuah negara Republik Demokratik, seperti Filipina dan Indoesia. Pada 26 Oktober 1956 sebuah perlembagaan diumumkan bagi menentang fahaman Komunis. Perlembagaan ini juga menjelaskan pembahagian kuasa kepada Badan Eksekutif, Perundangan dan Kehakiman. Badan Eksekutif mempunyai kuasa yang lebih besar atau lebih khusus yang dirujuk kepada Presiden. Presiden merupakan kuasa tertinggi dalam pemerintahan Vietnam Selatan . Oleh yang demikian, Presiden menguasai semua aspek pentadbiran, perundangan dan kehakiman. Dengan kata lain, Presiden mempunyai kuasa untuk menolak atau menerima mana-mana perkara yang dirasakan perlu. Ia juga merupakan ketua negera dan ahli Badan Eksekutif. Jawatan Presiden dan Naib Presiden dipertandingkan lima tahun sekali melalui pilihan raya. Jawatan Presiden boleh dilanjutkan tempohnya untuk 3 penggal. Presiden bertindak sebagai ketua kerajaan, melantik ahli kabinet dan Ketua Angkatan Tertinggi Tentera Vietnam Selatan.
e) Badan perundangan Vietnam Selatan ialah Dewan Perhimpunan Kebangsaan yang dianggotai oleh rakyat melalui pilihan raya. Seramai 123 orang ahli Dewan Perhimpunan Kebangsaan. Dewan ini bersidang 2 kali setahun dan berfungsi untuk menggubal dan meluluskan undang-undang serta menentukan dasar pemerintahan negara , tetapi boleh diveto oleh Presiden. Ahli Dewan boleh membatalkan veto ini menerusi ¾ undi daripada ahli dewan . Pentadbiran tempatan Vietnam Selatan di bahagikan kepada 40 wilayah (tinh). Setiap wilayah diperintah oleh ketua menteri yang dilantik dan bertanggungjawab ke atas Presiden. Manakala wilayah pula dibahagikan kepada daerah. Daerah di bahagikan pula kepada daerah-daerah tertentu (huyen), kampung , bandar dan bandar raya. Di peringkat bandar-bandar besar diwujudkan Majlis Perbandaran yang diketuai oleh datuk Bandar
Kesimpulan
Kesimpulannya, jelaslah menunjukkan bahawa Filipina telah mencapai kemerdekaan daripada Amerika Syarikat dan sistem pemerintahannya adalah berdasarkan kepada sistem pemerintahan bercorak Amerika Syarikat. Di Vietnam pula, sistem pemerintahannya terbahagi kepada dua iaitu Vietnam Utara sistem pemerintahannya bercorak komunis dan Vietnam Selatan bercorak demokrasi. Walaubagaimanapun, akhirnya Vietnam telah disatukan di bawah satu sistem pemerintahan komunis apabila Vietnam Utara yang berfahaman komunis dapat mengalahkan Vietnam Selatan dalam perang saudara.