Assalammuaikum dan salam sejahtera
Peperiksaan Kertas Sejarah 2 (940/2) STPM akan berlangsung pada hari Isnin 30 November 2009. Saya yakin dan percaya bahawa para pelajar saya yang akan menduduki peperiksaan tersebut telah melakukan persiapan yang rapi. Mereka juga diharapkan telah menfaatkan cuti umum sempena Hari Raya Aidil Adha dengan sebaik mungkin untuk melakukan persiapan terakhir menjelang peperiksaa tersebut.
Bagi membantu anda semua, berikut saya senaraikan beberapa topik penting yang perlu diberikan perhatian. Namun begitu para pelajar dinasihatkan tidak terlalu bergantung kepada soalan-soalan ‘spot’
Malaysia:
Tema 1
a. Peranan raja
b. Perkembangan Islam
Tema 2
a. Getah
Tema 3
a. Gagasan Malaysia
Tema 4
a. Sistem pemerintahan Malaysia
b. Rancangan pembangunan ekonomi
Asia:
Tema 1
a. Pembesar
b. Adat ( India, China dan Thailand )
c. Ekonomi ( sara diri dan komersil)
Tema 2
a. Perang
b. Perjanjian
Tema 4
a. Dasar luar
Contoh-contoh soalan Bahagian A (Malaysia):
1. Jelaskan peranan raja (sultan) sebelum dan semasa zaman penjajahan British di Tanah Melayu.
2. “Islam menjadi unsur penting dalam kehidupan masyarakat di Tanah Melayu sebelum campur tangan British”. Bincangkan
3. Bincangkan faktor-faktor yang mempengaruhi perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20.
4. Bincangkan sebab-sebab kejatuhan harga getah dan langkah-langkah mengatasinya sehingga pertengahan abad ke-20.
5. Huraikan faktor-faktor pembentukan Gagasan Malaysia pada tahun 1963.
6. Jelaskan sistem pentadbiran Malaysia selepas merdeka sehingga tahun 1963.
7. Huraikan rancangan pembangunan ekonomi yang dilaksanakan oleh kerajaan dari tahun 1957 hingga tahun 1963.
NOTA:
Bahan-bahan yang berkaitan dengan tajuk dan soalan-soalan di atas telah dibekalkan kepada para pelajar. Para pelajar juga diminta merujuk semula ‘Modul Gemilang Sejarah 2 STPM’ dan ‘Soalan Perbincangan’ yang telah di’upload’ pada bulan Oktober 2009.
Semoga tabah menghadapi peperiksaan dan selamat berjaya.
Blog ini memaparkan isu-isu yang berkaitan dengan sejarah yang merangkumi pendapat saya mahupun artikel-artikel sejarah yang saya baca ( kumpul/simpan ) dan dihantar ke blog 'lepaksejarah' untuk dikongsi bersama terutamanya dengan mereka yang suka tentang sejarah. Saya juga menggunakan blog ini untuk memaparkan bahan-bahan mata pelajaran sejarah stpm (940),Sejarah PMR serta aktiviti-aktiviti Persatuan Sejarah untuk tatapan / kegunaan para pelajar saya.
Jumaat, 27 November 2009
Selasa, 24 November 2009
KULIAH 3 SEJARAH 940/2: TG 6RK1/4 2009
SMK SULTAN YUSSUF, BATU GAJAH, PERAK.
SEJARAH 940/2 STPM
TG 6RK1/4 2009
KULIAH 3 [24 November 2009]:
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PERKEMBANGAN PERUSAHAAN GETAH DI TANAH MELAYU PADA AKHIR ABAD KE-19 DAN AWAL ABAD KE-20.
DISEDIAKAN OLEH:
AZMI BIN AHMAD
BAHAN BACAAN / RUJUKAN:
1. Ong Loo Chen, Sejarah STPM Kertas 940/2: Sejarah Malaysia, Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur (1800-1963), Pelangi, Bangi, 2005. Muka surat: 106-110.
2. Mahdi Shuib, Suzani Osman dan Sazlina Othman, Pra-U Sejarah Malaysia, Pearson, Petaling Jaya, 2005. Muka surat: 140-149.
3. Norizan Yusof, Teks Lengkap STPM Sejarah Malaysia, Federal, Shah Alam, 2002. Muka surat: 209-221.
Pendahuluan
Getah berasal dari Brazil. Tokoh penting yang membawa benih getah dari Brazil ialah Sir Hanry Wickham. Beliau telah membawa 70,000 biji getah untuk ditanam di Kew Gardens di London untuk tujuan percambahan. Daripada jumlah itu hanya 4% sahaja yang tumbuh. Pada tahun 1877, 22 spesis getah telah dihantar ke Singapura, sebahagiannya ditanam di Botanical Gardens Singapura dan sebahagiannya ditanam di kediaman Sir Hugh Low di Kuala Kangsar. Pada peringkat awal getah tidak popular di Tanah Melayu kerana para peladang kurang kemahiran berkaitan tanaman getah. Lantaran itu mereka lebih tertumpu kepada tanaman lain. Tanaman getah mula mendapat perhatian dan ditanam secara besar-besaran pada awal abad ke-20. Terdapat pelbagai faktor yang mempengaruhi perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu
Faktor-faktor yang mempengaruhi perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu
Peranan H. N. Ridley
Beliau merupakan tokoh yang memainkan peranan penting dalam perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu. Beliau telah mengembara ke seluruh Tanah Melayu memujuk orang ramai supaya menanam getah. Dengan usahanya jugalah banyak penyelidikan telah dijalankan tentang cara penanaman getah yang betul, kesesuaian tanah dan pembekuan getah. Hasil penyelidikan telah diedarkan kepada pengusaha getah malalui Straits And FMS Agriculturul Bulletin. Akibat daripada usaha-usahanya itu menyebabkan beliau digelar “Ridley Getah atau Ridley Gila”.
Pada tahun 1897 beliau telah memperkenalkan sistem torehan ibedem atau sistem torehan tulang ikan herring. Sistem torehan ini dapat mengelakkan pokok daripada rosak dan melanjutkan usia pokok. Beliau juga memperkenalkan cara yang lebih selamat untuk mengangkut anak-anak pokok ke tempat yang lebih jauh, iaitu dengan cara anak-anak pokok dibalut dengan arang yang lembab bagi mengelak daripada mati akibat kekurangan air. Usaha-usaha Ridley menampakkan hasil apabila pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20 getah mula ditanam secara meluas. Contohnya pada tahun 1896, 16 hektar tanaman getah diusahakan oleh Tan Choy Yan. Menjelang tahun 1904, tanaman getah berskala besar mula ditanam di Kedah dan di Johor. Sehingga tahun 1911, terdapat lebih kurang satu juta ekar tanah telah ditanam dengan getah dan pada tahun 1930 getah telah menjadi eksport penting Tanah Melayu.
Kemerosotan harga kopi.
Antara tahun-tahun 1896-1900, harga kopi telah mengalami kemerosotan di pasaran dunia akibat pengeluaran yang berlebihan. Kopi juga mengalami kemerosotan akibat serangan penyakit kupu-kupu Beehawk. Kejatuhan harga kopi menyebabkan peladang-peladang beralih tumpuan kepada tanaman getah. Bagi menggalakkan tanaman getah kerajaan Perak telah menjual 32, 000 biji getah dan 60,000 anak benih getah untuk ditanam di seluruh ladang di Tanah Melayu.
Permintaan terhadap getah yang meningkat.
Pada awal abad ke-20 permintaan terhadap getah meningkat akibat daripada Revolusi Perindustrian yang berkembang di Eropah dan Amerika Syarikat. Pelbagai barangan telah dicipta yang berasaskan getah. Contohnya perkembangan industri kereta menyebabkan permintaan terhadap getah meningkat kerana getah digunakan untuk membuat tayar. Pada tahun 1888, J.B. Dunlop telah mencipta tayar angin. Pada tahun 1910, Amerika Syarikat telah menghasilkan 500,000 buah kenderaan. Hal ini menyebabkan permintaan terhadap getah meningkat khususnya dari Amerika Syarikat. Pada tahun 1907, Amerika Syarikat telah membeli 37% daripada getah dunia dan telah meningkat kepada 77% pada tahun 1917.
Pada tahun 1839 Goodyear telah menemui kaedah mencampurkan getah dengan belerang dan haba supaya keras. Melalui kaedah ini dapat menghalang getah daripada menjadi lembut dan meleket apabila panas; menjadi keras dan rapuh apabila sejuk. Kaedah ini dkenali “Vulcanization”. Kejayaan kaedah ini telah menambahkan kepelbagaian penggunaan getah seperti kasut getah, pakaian kalis air, barangan elektrik, peralatan perubatan, getah pemadam, paip air dan lain-lain.
Permintaan yang tinggi terhadap getah telah meningkatkan harga getah. Contohnya pada tahun 1890 harga getah $1.30 sepaun telah meningkat kepada $2.50 sepaun pada tahun 1906. Harga getah tertinggi pernah dicapai ialah $ 5.50 sepaun pada tahun 1910. Peningkatan terhadap harga getah telah menggalakkan pelabur Eropah dan Cina menanam getah secara ladang. Antara ladang yang dibuka oleh pelabur Eropah ialah Guthrie, Harrison and Crossfield (Golden Hope), Socfin, Sime Darby dan Syarikat Getah Dunlop. Sementara itu, orang mula menggantikan tanaman kopi dengan tanaman getah. Perluasan tanaman getah telah menyebabkan pengeluaran getah Tanah Melayu meningkat. Contohnya pada tahun 1905 Tanah Melayu mengeluarkan 400 tan getah dan telah meningkat kepada 11,000 tan pada tahun 1911. Pada tahun 1922 Tanah Melayu mengeluarkan sebanyak 212,000 tan getah.
Tenaga buruh yang murah
British telah membawa masuk secara beramai-ramai orang India ke Tanah Melayu pada awal abad ke-20. Kedatangan orang-orang India telah dapat membekalkan buruh yang murah kepada sektor getah. Pada tahun 1883 Kerajaan British telah menandatangani perjanjian dengan kerajaan India untuk membawa masuk buruh India secara terancang
Orang India dibawa masuk melalui sistem kontrak dan sistem kangany. Pada tahun 1908 sejumlah 43,515 orang buruh India di ladang-ladang getah di Negeri-negeri Melayu Bersekutu. Jumlah ini telah meningkat kepada 139, 480 orang pada tahun 1918. Kehadiran buruh dengan jumlah yang besar telah membolehkan pemodal-pemodal Eropah membuka ladang-ladang getah yang lebih besar.
Penyelidikan getah secara saintifik
Pada tahun 1905, Jabatan Pertanian telah ditubuhkan bagi menjalankan penyelidikan terhadap getah. Pada tahun 1907 Pertubuhan Penanaman Getah ditubuhkan. Pertubuhan ini menjalankan kerjasama dengan kerajaan British bagi menjalankan penyelidikan untuk memperbaki hasil dan mutu getah serta menambah keluasan kawasan getah. Pada tahun 1926 kerajaan telah menubuhkan Institut Penyelidikan Getah. Institut ini telah menghasilkan cara-cara yang lebih baik bagi penanaman getah, penggunaan baja, kawalan serangga, memproses susu getah, pisau menoreh yang sesuai, cara mengawet dan memekatkan susu getah.
Galakan daripada Kerajaan
Kerajaan British memberi galakan kepada perusahaan getah. Pada tahun 1897 kerajaan telah mengenakan cukai yang rendah ke atas tanah yang ditanam dengan getah, iaitu sebanyak 10 sen bagi setiap 0.405 hektar bagi sepuluh tahun yang pertama dan selepas 10 tahun cukai dinaikkan kepada 50 sen. Duti ke atas getah hanyalah 2.5% bagi setiap lima belas tahun yang pertama dari tarikh kerja-kerja tanaman dimulakan.
Selepas tempoh tersebut duti tersebut tidak akan melebihi 5%. Pada tahun 1899 kerajaan telah memperuntukkan sebanyak $ 4000 bagi menjalankan eksperimen getah dan tanaman lain. Pada tahun 1904 syarikat-syarikat Eropah diberi keutamaan memperoleh pinjaman khas dengan kadar faedah yang rendah. Sebanyak $ 500, 000 diperuntukkan bagi menjayakan skim itu. Pada tahun 1908 jumlah itu ditambah tiga kali ganda. Kerajaan British juga memberi hak milik kekal kepada mereka yang membuka tanah untuk menanam getah.
Penglibatan pelabur Eropah
Penglibatan pelabur Eropah menyumbang kepada perkembangan perusahaan getah. Penglibatan mereka telah menyebabkan tanaman getah secara besar-besaran terlaksana. Antara syarikat Eropah yang melibatkan diri dengan perusahaan getah ialah Guthrie, Dunlop, Sime Darby, Harrison dan Crosfield. Penglibatan syarikat Eropah telah menyebabkan pengeluaran getah di Tanah Melayu meningkat dengan pesatnya. Cntohnya pada tahun 1914 lebih daripada setengah bekalan getah dunia datangnya dari Tanah Melayu.
Kesimpulan
Jelaslah bahawa pengenalan tanaman getah di Tanah Melayu telah berjaya menjadikan Tanah Melayu sebagai pengeluar utama getah dunia. Getah mula menjadi sumber ekonomi penting Tanah Melayu seperti juga bijih timah. Walau bagaimanapun pada tahun-tahun 1920-an dan 1930-an perusahaan getah mengalami kemerosotan akibat kemerosotan ekonomi dunia sehinggakan kerajaan British pada ketika itu terpaksa mengambil beberapa langkah bagi mengatasinya.
Latihan:
Bincangkan faktor-faktor yang mempengaruhi perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20.
SEJARAH 940/2 STPM
TG 6RK1/4 2009
KULIAH 3 [24 November 2009]:
FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PERKEMBANGAN PERUSAHAAN GETAH DI TANAH MELAYU PADA AKHIR ABAD KE-19 DAN AWAL ABAD KE-20.
DISEDIAKAN OLEH:
AZMI BIN AHMAD
BAHAN BACAAN / RUJUKAN:
1. Ong Loo Chen, Sejarah STPM Kertas 940/2: Sejarah Malaysia, Asia Tenggara, Asia Selatan dan Asia Timur (1800-1963), Pelangi, Bangi, 2005. Muka surat: 106-110.
2. Mahdi Shuib, Suzani Osman dan Sazlina Othman, Pra-U Sejarah Malaysia, Pearson, Petaling Jaya, 2005. Muka surat: 140-149.
3. Norizan Yusof, Teks Lengkap STPM Sejarah Malaysia, Federal, Shah Alam, 2002. Muka surat: 209-221.
Pendahuluan
Getah berasal dari Brazil. Tokoh penting yang membawa benih getah dari Brazil ialah Sir Hanry Wickham. Beliau telah membawa 70,000 biji getah untuk ditanam di Kew Gardens di London untuk tujuan percambahan. Daripada jumlah itu hanya 4% sahaja yang tumbuh. Pada tahun 1877, 22 spesis getah telah dihantar ke Singapura, sebahagiannya ditanam di Botanical Gardens Singapura dan sebahagiannya ditanam di kediaman Sir Hugh Low di Kuala Kangsar. Pada peringkat awal getah tidak popular di Tanah Melayu kerana para peladang kurang kemahiran berkaitan tanaman getah. Lantaran itu mereka lebih tertumpu kepada tanaman lain. Tanaman getah mula mendapat perhatian dan ditanam secara besar-besaran pada awal abad ke-20. Terdapat pelbagai faktor yang mempengaruhi perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu
Faktor-faktor yang mempengaruhi perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu
Peranan H. N. Ridley
Beliau merupakan tokoh yang memainkan peranan penting dalam perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu. Beliau telah mengembara ke seluruh Tanah Melayu memujuk orang ramai supaya menanam getah. Dengan usahanya jugalah banyak penyelidikan telah dijalankan tentang cara penanaman getah yang betul, kesesuaian tanah dan pembekuan getah. Hasil penyelidikan telah diedarkan kepada pengusaha getah malalui Straits And FMS Agriculturul Bulletin. Akibat daripada usaha-usahanya itu menyebabkan beliau digelar “Ridley Getah atau Ridley Gila”.
Pada tahun 1897 beliau telah memperkenalkan sistem torehan ibedem atau sistem torehan tulang ikan herring. Sistem torehan ini dapat mengelakkan pokok daripada rosak dan melanjutkan usia pokok. Beliau juga memperkenalkan cara yang lebih selamat untuk mengangkut anak-anak pokok ke tempat yang lebih jauh, iaitu dengan cara anak-anak pokok dibalut dengan arang yang lembab bagi mengelak daripada mati akibat kekurangan air. Usaha-usaha Ridley menampakkan hasil apabila pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20 getah mula ditanam secara meluas. Contohnya pada tahun 1896, 16 hektar tanaman getah diusahakan oleh Tan Choy Yan. Menjelang tahun 1904, tanaman getah berskala besar mula ditanam di Kedah dan di Johor. Sehingga tahun 1911, terdapat lebih kurang satu juta ekar tanah telah ditanam dengan getah dan pada tahun 1930 getah telah menjadi eksport penting Tanah Melayu.
Kemerosotan harga kopi.
Antara tahun-tahun 1896-1900, harga kopi telah mengalami kemerosotan di pasaran dunia akibat pengeluaran yang berlebihan. Kopi juga mengalami kemerosotan akibat serangan penyakit kupu-kupu Beehawk. Kejatuhan harga kopi menyebabkan peladang-peladang beralih tumpuan kepada tanaman getah. Bagi menggalakkan tanaman getah kerajaan Perak telah menjual 32, 000 biji getah dan 60,000 anak benih getah untuk ditanam di seluruh ladang di Tanah Melayu.
Permintaan terhadap getah yang meningkat.
Pada awal abad ke-20 permintaan terhadap getah meningkat akibat daripada Revolusi Perindustrian yang berkembang di Eropah dan Amerika Syarikat. Pelbagai barangan telah dicipta yang berasaskan getah. Contohnya perkembangan industri kereta menyebabkan permintaan terhadap getah meningkat kerana getah digunakan untuk membuat tayar. Pada tahun 1888, J.B. Dunlop telah mencipta tayar angin. Pada tahun 1910, Amerika Syarikat telah menghasilkan 500,000 buah kenderaan. Hal ini menyebabkan permintaan terhadap getah meningkat khususnya dari Amerika Syarikat. Pada tahun 1907, Amerika Syarikat telah membeli 37% daripada getah dunia dan telah meningkat kepada 77% pada tahun 1917.
Pada tahun 1839 Goodyear telah menemui kaedah mencampurkan getah dengan belerang dan haba supaya keras. Melalui kaedah ini dapat menghalang getah daripada menjadi lembut dan meleket apabila panas; menjadi keras dan rapuh apabila sejuk. Kaedah ini dkenali “Vulcanization”. Kejayaan kaedah ini telah menambahkan kepelbagaian penggunaan getah seperti kasut getah, pakaian kalis air, barangan elektrik, peralatan perubatan, getah pemadam, paip air dan lain-lain.
Permintaan yang tinggi terhadap getah telah meningkatkan harga getah. Contohnya pada tahun 1890 harga getah $1.30 sepaun telah meningkat kepada $2.50 sepaun pada tahun 1906. Harga getah tertinggi pernah dicapai ialah $ 5.50 sepaun pada tahun 1910. Peningkatan terhadap harga getah telah menggalakkan pelabur Eropah dan Cina menanam getah secara ladang. Antara ladang yang dibuka oleh pelabur Eropah ialah Guthrie, Harrison and Crossfield (Golden Hope), Socfin, Sime Darby dan Syarikat Getah Dunlop. Sementara itu, orang mula menggantikan tanaman kopi dengan tanaman getah. Perluasan tanaman getah telah menyebabkan pengeluaran getah Tanah Melayu meningkat. Contohnya pada tahun 1905 Tanah Melayu mengeluarkan 400 tan getah dan telah meningkat kepada 11,000 tan pada tahun 1911. Pada tahun 1922 Tanah Melayu mengeluarkan sebanyak 212,000 tan getah.
Tenaga buruh yang murah
British telah membawa masuk secara beramai-ramai orang India ke Tanah Melayu pada awal abad ke-20. Kedatangan orang-orang India telah dapat membekalkan buruh yang murah kepada sektor getah. Pada tahun 1883 Kerajaan British telah menandatangani perjanjian dengan kerajaan India untuk membawa masuk buruh India secara terancang
Orang India dibawa masuk melalui sistem kontrak dan sistem kangany. Pada tahun 1908 sejumlah 43,515 orang buruh India di ladang-ladang getah di Negeri-negeri Melayu Bersekutu. Jumlah ini telah meningkat kepada 139, 480 orang pada tahun 1918. Kehadiran buruh dengan jumlah yang besar telah membolehkan pemodal-pemodal Eropah membuka ladang-ladang getah yang lebih besar.
Penyelidikan getah secara saintifik
Pada tahun 1905, Jabatan Pertanian telah ditubuhkan bagi menjalankan penyelidikan terhadap getah. Pada tahun 1907 Pertubuhan Penanaman Getah ditubuhkan. Pertubuhan ini menjalankan kerjasama dengan kerajaan British bagi menjalankan penyelidikan untuk memperbaki hasil dan mutu getah serta menambah keluasan kawasan getah. Pada tahun 1926 kerajaan telah menubuhkan Institut Penyelidikan Getah. Institut ini telah menghasilkan cara-cara yang lebih baik bagi penanaman getah, penggunaan baja, kawalan serangga, memproses susu getah, pisau menoreh yang sesuai, cara mengawet dan memekatkan susu getah.
Galakan daripada Kerajaan
Kerajaan British memberi galakan kepada perusahaan getah. Pada tahun 1897 kerajaan telah mengenakan cukai yang rendah ke atas tanah yang ditanam dengan getah, iaitu sebanyak 10 sen bagi setiap 0.405 hektar bagi sepuluh tahun yang pertama dan selepas 10 tahun cukai dinaikkan kepada 50 sen. Duti ke atas getah hanyalah 2.5% bagi setiap lima belas tahun yang pertama dari tarikh kerja-kerja tanaman dimulakan.
Selepas tempoh tersebut duti tersebut tidak akan melebihi 5%. Pada tahun 1899 kerajaan telah memperuntukkan sebanyak $ 4000 bagi menjalankan eksperimen getah dan tanaman lain. Pada tahun 1904 syarikat-syarikat Eropah diberi keutamaan memperoleh pinjaman khas dengan kadar faedah yang rendah. Sebanyak $ 500, 000 diperuntukkan bagi menjayakan skim itu. Pada tahun 1908 jumlah itu ditambah tiga kali ganda. Kerajaan British juga memberi hak milik kekal kepada mereka yang membuka tanah untuk menanam getah.
Penglibatan pelabur Eropah
Penglibatan pelabur Eropah menyumbang kepada perkembangan perusahaan getah. Penglibatan mereka telah menyebabkan tanaman getah secara besar-besaran terlaksana. Antara syarikat Eropah yang melibatkan diri dengan perusahaan getah ialah Guthrie, Dunlop, Sime Darby, Harrison dan Crosfield. Penglibatan syarikat Eropah telah menyebabkan pengeluaran getah di Tanah Melayu meningkat dengan pesatnya. Cntohnya pada tahun 1914 lebih daripada setengah bekalan getah dunia datangnya dari Tanah Melayu.
Kesimpulan
Jelaslah bahawa pengenalan tanaman getah di Tanah Melayu telah berjaya menjadikan Tanah Melayu sebagai pengeluar utama getah dunia. Getah mula menjadi sumber ekonomi penting Tanah Melayu seperti juga bijih timah. Walau bagaimanapun pada tahun-tahun 1920-an dan 1930-an perusahaan getah mengalami kemerosotan akibat kemerosotan ekonomi dunia sehinggakan kerajaan British pada ketika itu terpaksa mengambil beberapa langkah bagi mengatasinya.
Latihan:
Bincangkan faktor-faktor yang mempengaruhi perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu pada akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20.
KULIAH 2 SEJARAH 940/2: TG 6RK1/4 2009
SMK SULTAN YUSSUF, BATU GAJAH, PERAK.
SEJARAH 940/2 STPM
TG 6RK1/4 2009
KULIAH 2 [24 November 2009]:
PERLUASAN KUASA BRITISH DI SABAH DARI TAHUN 1865 HINGGA 1888
DISEDIAKAN OLEH:
AZMI BIN AHMAD
BAHAN BACAAN / RUJUKAN:
1. Ruslan Zainuddin, Sejarah Malaysia, Fajar Bakti, Shah Alam, 2006. Muka surat: 231-236
2. Mahdi Shuib, Suzani Osman dan Sazlina Othman, Pra-U Sejarah Malaysia, Pearson, Petaling Jaya, 2005. Muka surat: 56-58
3. Kementerian Pelajaran Malaysia, Sejarah Tingkatan 2, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, 1998. Muka surat: 67-80.
Pengenalan
Sebelum kedatagan Barat, Sabah atau Borneo Utara berada di bawah pentadbiran Kesultanan Brunei. Namun begitu selepas 1674, Sabah ditadbir pula oleh tiga kuasa yang berlainan. Kawasan pantai antara Pandasan hingga Kimanis terletak di bawah kekuasaan Brunei. Kawasan pantai dari Teluk Marudu hingga ke Sungai Sibuku berada di bawah kekuasaan Kesultanan Sulu. kawasan pantai dari Pandasan hingga ke Teluk Marudu dikuasai oleh para pembesar bebas bergelar ‘Syarif’ manakala kawasan pedalamannya pula dikuasai oleh penduduk peribumi. Perluasan kuasa asing di Sabah bermula dari tahun 1865 dan pihak British mulai berjaya menguasai Sabah menerusi Syarikat Berpiagam Borneo Utara pada 1881 dan seteusnya mengukuhkan kekuasaanya pada 1888 apabila Sabah menjadi negeri naungan British.
Proses perluasan kuasa British di Sabah
Perluasan pengaruh asing di Sabah melibatkan beberapa tokoh pedagang bermula apabila pada tahun 1865 seorang warga Amerika iaitu Claude Lee Moses mendapatkan dua konsesi pajakan beberapa kawasan di Sabah daripada Sultan Abdul Mu’min (Brunei) selama sepuluh tahun dan tempoh konsesinya boleh diperbaharui. Konsesi pajakan pertama meliputi kawasan dari Sungai Sulaman di pantai barat hingga Sungai Paitan di timur laut. Manakala kensesi pajakan kedua pula meliputi kawasan Benoni, Kimanis, Paitan, Sugut, Bongaya, Babuk, Sandakan, Kinabatangan, Cagayan dan Muning.
Namun begitu bagi mendapatkan keuntangan segera, Moses telah menjual hak pajakannya kepada pedagang Amerika di Hong Kong diketuai oleh Joseph William Torrey dan Thomes B. Haris serta seorang pedagang Cina, Wo Hang. Torrey kemudian menubuhkan The American Trading Company untuk memajukan kawasan tersebut. Pemindahan milikan pajakan tersebut telah disahkan oleh Sultan Abdul Mu’min pada 24 November 1865. Sebagaimana Moses, Joseph Torrey juga gagal untuk mengaut keuntungan terhadap pajakan tersebut lalu menjual konsesinya kepada Gustavus Baron de Overback iaitu Konsul-Jeneral Austria di Hong Kong pada tahun 1875.
Disebabkan kekurangan modal, Overback telah menjalankan usahasama dengan syarikat British yang dimiliki oleh Dent Brothers pada tahun 1877. Kerjasama ini telah mencetuskan satu perjanjian baru antara Sultan Brunei iaitu Sultan Abdul Mu’min dengan Syarikat Overback dan Dent. Mereka berjaya memperbaharui pajakan sebagaimana yang telah diperolehi oleh Moses tetapi kali ini tanpa had tempoh pajakan. Sultan Abdul Mu’min turut bersetuju menyerahkan semua hak pertuanan dan kedaulatan ke atas kawasan tersebut yang kini dikenali sebagai Sabah kepada Overback dan Dent manakala Sultan Brunei pula telah memperolehi ganjaran $12,000 setahun.
Bagi mengatasi masalah pertindihan kuasa dengan Kesultanan Sulu kerana Sultan Sulu juga dikatakan mempunyai kuasa ke atas Sabah, Overback dengan diiringi oleh Pemangku Gabenor Labuan, Willian Hood Treacher telah menemui dan mengadakan rundingan dengan Sultan Sulu. Hasil rundingan tersebut mereka telah menandatangani perjanjian dengan Sultan Sulu pada 22 Januari 1878 di Meimbong, selatan Kepulauan Sulu. Menurut perjanjian tersebut, Sultan Sulu iaitu Sultan Jamal Al-Alam bersetuju menyerahkan kesemua tanah dan hak pertuanan meliputi kawasan dari Sungai Sibuku hingga Sungai Padasan kepada Syarikat Overback dan Dent.
Setelah gagal mendapatkan bantuan kewangan daripada pemodal dan kerajaan Austria, pada tahun 1880, Overback pula telah menjualkan hak miliknya kepada Alfred Dent menyebabkan Dent mempunyai kuasa penuh untuk mentadbir Sabah. Namun begitu Dent pula berhadapan dengan masalah untuk mentadbir Sabah akibat kekurangan modal. Walau bagaimanapun menerusi bantuan beberapa orang pedagang British akhirnya Dent telah berjaya menubuhkan sebuah syarikat perdagangan yang dikenali sebagai Persatuan Sementara Borneo Utara British Berhad. Dent telah menjual saham syarikat untuk medapatkan modal di samping memohon untuk mendapatkan piagam diraja. Piagam ini sangat penting bagi meningkatkan nilai perdagangan syarikat serta mendapatkan pengiktirafan daripada kerajaan British serta dapat manghalang kuasa-kuasa Barat yang lain daripada bertapak di Sabah.
Pada 1 November 1881, kerajaan British telah memberikan piagam diraja dan nama syarikat telah ditukar kepada Syarikat Berpiagam Borneo Utara (SBBU). Alfred Dent telah dilantik sebagai Pengarah Urusan syarikat yang manakala Willian Hood Treacher pula telah dilantik sebagai Gabenor British yang pertama di Sabah. Melalui pemberian piagam diraja, secara tidak langsung kerajaan British telah berjaya meluaskan kuasa dan pengaruhnya di Sabah. Pada Mei 1888, penguasaan British di Sabah semakin kukuh apabila Sabah telah dijadikan negeri naungan British (British protectorate state) sebagaimana negeri Sarawak dan Brunei.
Kesimpulan
Penghujung abad ke-19, Kesultanan Brunei dan Kesultanan Sulu telah kehilangan hak, kepentingan dan dan ketuanan di wilayah Sabah apabila British melalui SBBU berkuasa sepenuhnya terhadap wilayah tersebut pada 1888. SBBU telah memajukan Sabah demi kepentingan mereka dengan pelbagai pembaharuan ekonomi dan sosial tetapi pada hakikatnya pembaharuan tersebut tidak menguntungkan penduduk tempatan. Campurtangan British dalam politik Sabah akhirnya telah mencetuskan penentangan di kalangan rakyat tempatan.
Latihan:
1. Bagaimanakah British berjaya bertapak di Sabah dari tahun 1865 hingga tahun 1888.
2. Bincangkan perluasan pengaruh asing di Sarawak dari tahun 1841 hingga 1910 dan di Sabah dari tahun 1881 hingga tahun 1888.
SEJARAH 940/2 STPM
TG 6RK1/4 2009
KULIAH 2 [24 November 2009]:
PERLUASAN KUASA BRITISH DI SABAH DARI TAHUN 1865 HINGGA 1888
DISEDIAKAN OLEH:
AZMI BIN AHMAD
BAHAN BACAAN / RUJUKAN:
1. Ruslan Zainuddin, Sejarah Malaysia, Fajar Bakti, Shah Alam, 2006. Muka surat: 231-236
2. Mahdi Shuib, Suzani Osman dan Sazlina Othman, Pra-U Sejarah Malaysia, Pearson, Petaling Jaya, 2005. Muka surat: 56-58
3. Kementerian Pelajaran Malaysia, Sejarah Tingkatan 2, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, 1998. Muka surat: 67-80.
Pengenalan
Sebelum kedatagan Barat, Sabah atau Borneo Utara berada di bawah pentadbiran Kesultanan Brunei. Namun begitu selepas 1674, Sabah ditadbir pula oleh tiga kuasa yang berlainan. Kawasan pantai antara Pandasan hingga Kimanis terletak di bawah kekuasaan Brunei. Kawasan pantai dari Teluk Marudu hingga ke Sungai Sibuku berada di bawah kekuasaan Kesultanan Sulu. kawasan pantai dari Pandasan hingga ke Teluk Marudu dikuasai oleh para pembesar bebas bergelar ‘Syarif’ manakala kawasan pedalamannya pula dikuasai oleh penduduk peribumi. Perluasan kuasa asing di Sabah bermula dari tahun 1865 dan pihak British mulai berjaya menguasai Sabah menerusi Syarikat Berpiagam Borneo Utara pada 1881 dan seteusnya mengukuhkan kekuasaanya pada 1888 apabila Sabah menjadi negeri naungan British.
Proses perluasan kuasa British di Sabah
Perluasan pengaruh asing di Sabah melibatkan beberapa tokoh pedagang bermula apabila pada tahun 1865 seorang warga Amerika iaitu Claude Lee Moses mendapatkan dua konsesi pajakan beberapa kawasan di Sabah daripada Sultan Abdul Mu’min (Brunei) selama sepuluh tahun dan tempoh konsesinya boleh diperbaharui. Konsesi pajakan pertama meliputi kawasan dari Sungai Sulaman di pantai barat hingga Sungai Paitan di timur laut. Manakala kensesi pajakan kedua pula meliputi kawasan Benoni, Kimanis, Paitan, Sugut, Bongaya, Babuk, Sandakan, Kinabatangan, Cagayan dan Muning.
Namun begitu bagi mendapatkan keuntangan segera, Moses telah menjual hak pajakannya kepada pedagang Amerika di Hong Kong diketuai oleh Joseph William Torrey dan Thomes B. Haris serta seorang pedagang Cina, Wo Hang. Torrey kemudian menubuhkan The American Trading Company untuk memajukan kawasan tersebut. Pemindahan milikan pajakan tersebut telah disahkan oleh Sultan Abdul Mu’min pada 24 November 1865. Sebagaimana Moses, Joseph Torrey juga gagal untuk mengaut keuntungan terhadap pajakan tersebut lalu menjual konsesinya kepada Gustavus Baron de Overback iaitu Konsul-Jeneral Austria di Hong Kong pada tahun 1875.
Disebabkan kekurangan modal, Overback telah menjalankan usahasama dengan syarikat British yang dimiliki oleh Dent Brothers pada tahun 1877. Kerjasama ini telah mencetuskan satu perjanjian baru antara Sultan Brunei iaitu Sultan Abdul Mu’min dengan Syarikat Overback dan Dent. Mereka berjaya memperbaharui pajakan sebagaimana yang telah diperolehi oleh Moses tetapi kali ini tanpa had tempoh pajakan. Sultan Abdul Mu’min turut bersetuju menyerahkan semua hak pertuanan dan kedaulatan ke atas kawasan tersebut yang kini dikenali sebagai Sabah kepada Overback dan Dent manakala Sultan Brunei pula telah memperolehi ganjaran $12,000 setahun.
Bagi mengatasi masalah pertindihan kuasa dengan Kesultanan Sulu kerana Sultan Sulu juga dikatakan mempunyai kuasa ke atas Sabah, Overback dengan diiringi oleh Pemangku Gabenor Labuan, Willian Hood Treacher telah menemui dan mengadakan rundingan dengan Sultan Sulu. Hasil rundingan tersebut mereka telah menandatangani perjanjian dengan Sultan Sulu pada 22 Januari 1878 di Meimbong, selatan Kepulauan Sulu. Menurut perjanjian tersebut, Sultan Sulu iaitu Sultan Jamal Al-Alam bersetuju menyerahkan kesemua tanah dan hak pertuanan meliputi kawasan dari Sungai Sibuku hingga Sungai Padasan kepada Syarikat Overback dan Dent.
Setelah gagal mendapatkan bantuan kewangan daripada pemodal dan kerajaan Austria, pada tahun 1880, Overback pula telah menjualkan hak miliknya kepada Alfred Dent menyebabkan Dent mempunyai kuasa penuh untuk mentadbir Sabah. Namun begitu Dent pula berhadapan dengan masalah untuk mentadbir Sabah akibat kekurangan modal. Walau bagaimanapun menerusi bantuan beberapa orang pedagang British akhirnya Dent telah berjaya menubuhkan sebuah syarikat perdagangan yang dikenali sebagai Persatuan Sementara Borneo Utara British Berhad. Dent telah menjual saham syarikat untuk medapatkan modal di samping memohon untuk mendapatkan piagam diraja. Piagam ini sangat penting bagi meningkatkan nilai perdagangan syarikat serta mendapatkan pengiktirafan daripada kerajaan British serta dapat manghalang kuasa-kuasa Barat yang lain daripada bertapak di Sabah.
Pada 1 November 1881, kerajaan British telah memberikan piagam diraja dan nama syarikat telah ditukar kepada Syarikat Berpiagam Borneo Utara (SBBU). Alfred Dent telah dilantik sebagai Pengarah Urusan syarikat yang manakala Willian Hood Treacher pula telah dilantik sebagai Gabenor British yang pertama di Sabah. Melalui pemberian piagam diraja, secara tidak langsung kerajaan British telah berjaya meluaskan kuasa dan pengaruhnya di Sabah. Pada Mei 1888, penguasaan British di Sabah semakin kukuh apabila Sabah telah dijadikan negeri naungan British (British protectorate state) sebagaimana negeri Sarawak dan Brunei.
Kesimpulan
Penghujung abad ke-19, Kesultanan Brunei dan Kesultanan Sulu telah kehilangan hak, kepentingan dan dan ketuanan di wilayah Sabah apabila British melalui SBBU berkuasa sepenuhnya terhadap wilayah tersebut pada 1888. SBBU telah memajukan Sabah demi kepentingan mereka dengan pelbagai pembaharuan ekonomi dan sosial tetapi pada hakikatnya pembaharuan tersebut tidak menguntungkan penduduk tempatan. Campurtangan British dalam politik Sabah akhirnya telah mencetuskan penentangan di kalangan rakyat tempatan.
Latihan:
1. Bagaimanakah British berjaya bertapak di Sabah dari tahun 1865 hingga tahun 1888.
2. Bincangkan perluasan pengaruh asing di Sarawak dari tahun 1841 hingga 1910 dan di Sabah dari tahun 1881 hingga tahun 1888.
Ahad, 22 November 2009
KULIAH 1 SEJARAH 940/2 : TG 6RK1/4 2009
SMK SULTAN YUSSUF, BATU GAJAH, PERAK.
SEJARAH 940/2 STPM
TG 6RK1/4 2009
KULIAH 1 [23 November 2009]:
PERLUASAN KUASA BROOKE DI SARAWAK DARI TAHUN 1841-1910
DISEDIAKAN OLEH:
AZMI BIN AHMAD
BAHAN BACAAN / RUJUKAN:
1. Jayaudin Mahaudin, Sejarah Malaysia STPM, Eastwiew, Seri Kembangan, 1999. Muka surat: 63-73
2. Kementerian Pelajaran Malaysia, Sejarah Tingkatan 2, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, 1998. Muka surat: 49-51.
Pengenalan
Perluasan kuasa Brooke di Sarawak dilakukan oleh James Brooke dan Charles Brooke dengan mengambil wilayah-wilayah milik Kesultanan Brunei. Sultan Brunei, Sultan Omar Ali Saifuddin telah melantik Pangeran Mahkota sebagai wakil pemerintahan Brunei di Sarawak. Tempoh antara 1837-1839, telah berlaku penentangan terhadap pentadbiran Brunei di Sarawak yang mana penentangan ini diketuai oleh Datu Patinggi Ali. Sultan Brunei telah menghantar Pangeran Muda Hashim untuk memulihkan keamanan di Sarawak tetapi gagal dan beliau telah meminta bantuan James Brooke dengan janji menjadikan James Brooke sebagai Rajah Sarawak jika Berjaya memulihkan keamanan Sarawak.
Pada 24 Julai 1841, Pangeran Muda Hashim telah mengisytiharkan James Brooke sebagai Rajah Sarawak bertaraf gabenor tetapi kawasannya terhad di antara Tanjung Datu sehingga ke Sungai Sadong. Akibat tekanan daripada James Brooke, pada 1842 Sultan Brunei telah mengiktiraf James Brooke sebagai pemerintah Sarawak yang sah..
Perluasan kuasa Brooke di Sarawak
Sepanjang abad ke-19, berlaku beberapa peringkat perluasan kuasa keluarga Brooke di Sarawak yang terletak di bawah kekuasaan Sultan Brunei. Brooke telah mendesak Sultan Brunei supaya melepaskan beberapa wilayah yang masih dimiliki baginda. Selepas selesai proses pengambilan wilayah-wilayah tersebut pada tahun 1905, wujudlah negeri Sarawak seperti yang ada sekarang.
Walau bagaimanapun, sehingga tahun 1846, James Brooke hanya berkuasa di wilayah Sarawak yang meliputi kawasan dari Tanjung Datu sehingga ke kawasan yang terletak di antara Sungai Samarahan dan Sungai Sadong. Wilayah-wilayah lain masih berada di bawah kekuasaan Kesultanan Brunei.
James Brooke berusaha untuk memperluaskan lagi kawasannya di Sarawak. Pada Ogos 1853 Sultan Abdul Mu’min telah membuat perjanjian dengan James Brooke dan telah menyerahkan kawasan-kawasan di sekitar Sungai Sadong, Batang Lupar, Saribas, Sungai Kerian dan Kalaka. Melalui perjanjian ini James Brooke bersetuju membayar $1,500 setahun kepada Sultan Brunei.
Perluasan kuasa Brooke berterusan di Sarawak apabila pada Ogos 1861, Sultan Abdul Mu’min yang didesak oleh Brooke terpaksa menyerahkan beberapa lagi kawasan. Sultan Brunei tersebut bersetuju menyerahkan kawasan-kawasan pinggir pantai di antara Sungai Rajang dengan Tanjung Kidurong. Dengan itu Brooke turut menguasai Mukah dan mendirikan kubu-kubu di Kanowit dan Sarikei.
Selepas kamatian James Brooke pada tahun 1868, pentadbiran Sarawak telah diambilalih oleh Charles Brooke. Beliau telah meneruskan usaha-usaha untuk memperluaskan wilayah Sarawak. Pada 1883, beliau telah mengambil wilayah dari Tanjung Kidurong hingga ke Baram. Penyerahan wilayah ini berlaku akibat kegagalan Sultan Brunei mengawal pemberontakan Orang Kayan. Dengan pemgambilan ini, kawasan-kawasan di bahagian pantai dari Tanjung Kidurong hingga ke Sungai Baram termasuk Similajau, Suai, Niah dan Sibuti jatuh ke bawah kekuasaan kerajaan Brooke.
Setelah penyerahan kawasan Sungai Baram kepada Sarawak, pergaduhan telah berlaku di di kawasan Sungai Trusan. Akibatnya Sultan Brunei iaitu Sultan Abdul Mu’min telah menyerahkan daerah Sungai Trusan kepada Brooke.
Penduduk Limbang di sempadan Brunei-Sarawak telah melakukan pemberontakan terhadap kerajaan Brunei sejak 1884. Pemberontakan ini berpunca daripada kezaliman pembesar-pembesar Brunei yang memerintah daerah tersebut. Pada Mac 1890, ketua penduduk-penduduk di Limbang telah mengibarkan bendera kerajaan Sarawak untuk mendapatkan perlindungan. Pada Mac 1890, Charles Brooke telah mengambil daerah Limbang untuk membantu para penduduk yang tertindas. Tindakan tersebut mendapat kebenaran pemerintah Kesultanan Brunei iaitu Sultan Hashim.
Perluasan kuasa Brooke di Sarawak bertambah luas apabila berlakunya masalah sempadan di antara Sarawak dengan Syarikat Berpiagam Borneo Utara ( SBBU ). Charles Brooke telah membeli daerah Lawas daripada SBBUpada 1905. Dengan pembelian Lawas, wujudlah negeri Sarawak seperti mana yang ada sekarang.
Kesimpulan
Proses perluasan kuasa dan wilayah Sarawak telah dimulakan oleh James Brooke pada tahun 1841
dan telah dilenggapkan oleh anak saudaranya Charles Brooke pada 1905 melalui pembelian Lawas.
Sarawak di bawah pentadbiran keluarga Brooke telah berkembang pesat dalam pelbagai bidang sama ada politik, ekonomi mahupun sosial.
Latihan: Esei
Soalan:
1. Bincangkan tahap-tahap perluasan kuasa Brooke di Sarawak dari tahun 1841 sehingga 1905.
2. Charles Brooke telah melengkapkan pembentukanan negeri Sarawak pada1905. Bincangkan.
SEJARAH 940/2 STPM
TG 6RK1/4 2009
KULIAH 1 [23 November 2009]:
PERLUASAN KUASA BROOKE DI SARAWAK DARI TAHUN 1841-1910
DISEDIAKAN OLEH:
AZMI BIN AHMAD
BAHAN BACAAN / RUJUKAN:
1. Jayaudin Mahaudin, Sejarah Malaysia STPM, Eastwiew, Seri Kembangan, 1999. Muka surat: 63-73
2. Kementerian Pelajaran Malaysia, Sejarah Tingkatan 2, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur, 1998. Muka surat: 49-51.
Pengenalan
Perluasan kuasa Brooke di Sarawak dilakukan oleh James Brooke dan Charles Brooke dengan mengambil wilayah-wilayah milik Kesultanan Brunei. Sultan Brunei, Sultan Omar Ali Saifuddin telah melantik Pangeran Mahkota sebagai wakil pemerintahan Brunei di Sarawak. Tempoh antara 1837-1839, telah berlaku penentangan terhadap pentadbiran Brunei di Sarawak yang mana penentangan ini diketuai oleh Datu Patinggi Ali. Sultan Brunei telah menghantar Pangeran Muda Hashim untuk memulihkan keamanan di Sarawak tetapi gagal dan beliau telah meminta bantuan James Brooke dengan janji menjadikan James Brooke sebagai Rajah Sarawak jika Berjaya memulihkan keamanan Sarawak.
Pada 24 Julai 1841, Pangeran Muda Hashim telah mengisytiharkan James Brooke sebagai Rajah Sarawak bertaraf gabenor tetapi kawasannya terhad di antara Tanjung Datu sehingga ke Sungai Sadong. Akibat tekanan daripada James Brooke, pada 1842 Sultan Brunei telah mengiktiraf James Brooke sebagai pemerintah Sarawak yang sah..
Perluasan kuasa Brooke di Sarawak
Sepanjang abad ke-19, berlaku beberapa peringkat perluasan kuasa keluarga Brooke di Sarawak yang terletak di bawah kekuasaan Sultan Brunei. Brooke telah mendesak Sultan Brunei supaya melepaskan beberapa wilayah yang masih dimiliki baginda. Selepas selesai proses pengambilan wilayah-wilayah tersebut pada tahun 1905, wujudlah negeri Sarawak seperti yang ada sekarang.
Walau bagaimanapun, sehingga tahun 1846, James Brooke hanya berkuasa di wilayah Sarawak yang meliputi kawasan dari Tanjung Datu sehingga ke kawasan yang terletak di antara Sungai Samarahan dan Sungai Sadong. Wilayah-wilayah lain masih berada di bawah kekuasaan Kesultanan Brunei.
James Brooke berusaha untuk memperluaskan lagi kawasannya di Sarawak. Pada Ogos 1853 Sultan Abdul Mu’min telah membuat perjanjian dengan James Brooke dan telah menyerahkan kawasan-kawasan di sekitar Sungai Sadong, Batang Lupar, Saribas, Sungai Kerian dan Kalaka. Melalui perjanjian ini James Brooke bersetuju membayar $1,500 setahun kepada Sultan Brunei.
Perluasan kuasa Brooke berterusan di Sarawak apabila pada Ogos 1861, Sultan Abdul Mu’min yang didesak oleh Brooke terpaksa menyerahkan beberapa lagi kawasan. Sultan Brunei tersebut bersetuju menyerahkan kawasan-kawasan pinggir pantai di antara Sungai Rajang dengan Tanjung Kidurong. Dengan itu Brooke turut menguasai Mukah dan mendirikan kubu-kubu di Kanowit dan Sarikei.
Selepas kamatian James Brooke pada tahun 1868, pentadbiran Sarawak telah diambilalih oleh Charles Brooke. Beliau telah meneruskan usaha-usaha untuk memperluaskan wilayah Sarawak. Pada 1883, beliau telah mengambil wilayah dari Tanjung Kidurong hingga ke Baram. Penyerahan wilayah ini berlaku akibat kegagalan Sultan Brunei mengawal pemberontakan Orang Kayan. Dengan pemgambilan ini, kawasan-kawasan di bahagian pantai dari Tanjung Kidurong hingga ke Sungai Baram termasuk Similajau, Suai, Niah dan Sibuti jatuh ke bawah kekuasaan kerajaan Brooke.
Setelah penyerahan kawasan Sungai Baram kepada Sarawak, pergaduhan telah berlaku di di kawasan Sungai Trusan. Akibatnya Sultan Brunei iaitu Sultan Abdul Mu’min telah menyerahkan daerah Sungai Trusan kepada Brooke.
Penduduk Limbang di sempadan Brunei-Sarawak telah melakukan pemberontakan terhadap kerajaan Brunei sejak 1884. Pemberontakan ini berpunca daripada kezaliman pembesar-pembesar Brunei yang memerintah daerah tersebut. Pada Mac 1890, ketua penduduk-penduduk di Limbang telah mengibarkan bendera kerajaan Sarawak untuk mendapatkan perlindungan. Pada Mac 1890, Charles Brooke telah mengambil daerah Limbang untuk membantu para penduduk yang tertindas. Tindakan tersebut mendapat kebenaran pemerintah Kesultanan Brunei iaitu Sultan Hashim.
Perluasan kuasa Brooke di Sarawak bertambah luas apabila berlakunya masalah sempadan di antara Sarawak dengan Syarikat Berpiagam Borneo Utara ( SBBU ). Charles Brooke telah membeli daerah Lawas daripada SBBUpada 1905. Dengan pembelian Lawas, wujudlah negeri Sarawak seperti mana yang ada sekarang.
Kesimpulan
Proses perluasan kuasa dan wilayah Sarawak telah dimulakan oleh James Brooke pada tahun 1841
dan telah dilenggapkan oleh anak saudaranya Charles Brooke pada 1905 melalui pembelian Lawas.
Sarawak di bawah pentadbiran keluarga Brooke telah berkembang pesat dalam pelbagai bidang sama ada politik, ekonomi mahupun sosial.
Latihan: Esei
Soalan:
1. Bincangkan tahap-tahap perluasan kuasa Brooke di Sarawak dari tahun 1841 sehingga 1905.
2. Charles Brooke telah melengkapkan pembentukanan negeri Sarawak pada1905. Bincangkan.
Langgan:
Catatan (Atom)