1. Bincangkan lima ciri kepemimpinan Nabi Muhammad S.A.W. |
2. Bincangkan kaedah pemilihan khalifah pada zaman Khalifah al-Rasyidin |
3. Menilai sumbangan Khalifah Abu Bakar |
4. Menilai sumbangan Khalifah Umar al-Khattab |
5. Menilai sumbangan Khalifah Umar Abdul Aziz |
6. Menilai sumbangan Khalifah Harun al-Rashid |
7. Etika & strategi peperangan zaman Nabi Muhammad |
8. Menilai kepimpinan dan sumbangan Salehuddin al-Ayyubi |
9. Menilai kepimpinan dan sumbangan Muhammad al-Fatih |
10. Bincangkan peranan institusi zakat dan pelaksanaannya pada zaman Khulafa Rasyidin. |
11. Menilai sumbangan al-Khwarizmi dlm perkembangan intelektual |
12. Menilai sumbangan al-Ghazali dlm perkembangan intelektual |
13. Menilai sumbangan Ibn Khaldun dlm perkembangan intelektual |
14. Terangkan perkembangan ilmu naqli pada zaman Umaiyyah di Andalusia |
15. Menilai sumbangan al-Mas'udi dlm penerokaan |
16. Menilai sumbangan Ibn Majid dlm penerokaan |
17. Menilai sumbangan Ibn Battutah dlm penerokaan |
18. Reaki masyarakat di Mesir thdp penjajahan Barat |
19. Reaksi masyarakat di Algeria thdp penjajahan Barat |
20. Faktor-faktor kemunculan nasionalisme di Mesir |
21. Faktor perluasan kuasa Barat thdp Turki Uthmaniyah |
22. Penglibatan Uthmaniyah dalam Perang Dunia Pertama |
23. Faktor-faktor pembentukan negara Mesir |
lepaksejarah
Blog ini memaparkan isu-isu yang berkaitan dengan sejarah yang merangkumi pendapat saya mahupun artikel-artikel sejarah yang saya baca ( kumpul/simpan ) dan dihantar ke blog 'lepaksejarah' untuk dikongsi bersama terutamanya dengan mereka yang suka tentang sejarah. Saya juga menggunakan blog ini untuk memaparkan bahan-bahan mata pelajaran sejarah stpm (940),Sejarah PMR serta aktiviti-aktiviti Persatuan Sejarah untuk tatapan / kegunaan para pelajar saya.
Ahad, 10 November 2013
SEJARAH ISLAM [ 500-1918 ]
LATIH TUBI STPM 2013 ( U2 )
Isnin, 28 Oktober 2013
SEJARAH DUNIA
(1500-1955)
KERTAS 1 [940/1]
PRA-PEPERIKSAAN STPM 2013
( Dua Jam )
Jawab empat soalan sahaja.
[ 80 marlah ]
1. Bincangkan ciri-ciri masyarakat maritim di Portugal pada abad ke16 dan 17.
2. Huraikan
peranan Maharaja China dalam pemerintahan pada zaman Dinasti Ching.
3. Sejauh
manakah sistem pemerintahan Amerika Syarikat pada abad ke-18 dan 19
berbentuk persekutuan..
4. Nilaikan
idea dan sumbangan Charles Louis Montesquieu
pada abad ke-18 dan 19.
5.
Huraikan tranformasi sosial dan
ekonomi yang berlaku di India pada abad ke-19 hingga
abad ke-20 akibat campur tangan Barat.
6. Bincangkan
peranan United Kingdom dalam Komanwel pada abad ke-20.
SEJARAH MALAYSIA DAN ASIA
TENGGARA
(1800-2000)
KERTAS 3 [940/3]
PRA-PEPERIKSAAN
STPM 2013
( Dua Jam )
Jawab empat soalan sahaja. Dua soalan daripada Bahagian A dan dua soalan
daripada bahagian B.
Bahagian A ( Sejarah Malaysia )
[ 40 markah ]
1. Jelaskan peranan raja sebelum campur tangan
British di Tanah Melayu pada abad
ke-19.
2. Bincangkan
faktor-faktor perluasan kuasa asing di
Tanah Melayu pada pertengahan
abad ke-19.
3. Analisiskan
usaha-usaha pembangunan ekonomi luar bandar di Tanah Melayu antara
tahun 1956 hingga tahun 1960.
Bahagian B ( Sejarah Asia
Tenggara )
[ 40 markah ]
4.
Jelaskan konsep dan susun lapis
masyarakat di Vietnam pada abad ke-19.
5. Terangkan
matlamat penubuhan Sarekat Islam di Indonesia pada awal abad ke-20
6. Nilaikan
sumbangan Phibun Songkram terhadap Thailand pada abad ke-20.
pada abad
ke-20.
SEJARAH STPM PENGGAL 3 (940/3)
SEJARAH
940/3: MALAYSIA DAN ASIA TENGGARA ( 1800-2000):
CONTOH-CONTOH
PENGENALAN, HURAIAN ISI DAN KESIMPULAN
Pengenalan:
1. Terangkan
pelaksanaan Adat Perpatih dan Adat
Temenggung di Tanah Melayu pada abad ke-19.
Adat Perpatih
berasal dari Pagar Ruyung, Sumatera. Diasaskan oleh Datuk Perpatih Nan Sebatang
dan diamalkan di Negeri Sembilan, Naning serta sempadan Melaka. Adat Temenggung
pula diasaskan oleh Datuk Ketemenggungan,juga berasal dari Sumatera. Di Tanah
Melayu adat ini diamalkan di semua negeri kecuali Negeri Sembilan dan Naning. Pelaksanaan kedua-dua adat ini oleh
masyarakat Melayu pada abad ke-19 telah membawa kesan yang besar terhadap
sistem adat dan undang-undang di Tanah Melayu.
2. Huraikan struktur masyarakat feudal di Vietnam
dan Thailand sebelum perluasan pengaruh Barat dikedua-dua negara.
1.
Sistem feudal telah diamalkan di Asia Tenggara termasuk di Vietnam dan Thailand
sebelum kedatangan Barat di kedua-dua negara tersebut ]. 2. [ Sistem feudal merupakan satu bentuk
susun lapis masyarakat atau hierarki yang terdiri daripada golongan pemerintah
dan golongan yang diperintah] . 3.
Hubungan dua kumpulan ini adalah bersifat timbal balik iaitu golongan
memerintah memberi perlindungan kepada golongan yang diperintah manakala
golongan yang diperintah pula memberi perkhidmatan dan taat setia kepada
golongan yang memerintah.
* Sila ambil perhatian, ketika menjawab soalan, calon-calon dilarang menulis dalam bentuk nota atau bernombor kecuali menulis syarat-syarat perjanjian. "Nombor" di atas hanyalah untuk menunjukan ketika menulis pendahuluan, tiga ayat sudah memadai. [ Sekadar pendapat pemilik blog 'Lepaksejarah'.]
Huraian Isi:
1.
Bincangkan faktor-faktor perluasan kuasa asing di Tanah Melayu pada pertengahan abad
ke-19.
Faktor
utama yang membawa kepada perluasan kuasa asing di Tanah Melayu pada pertengahan abad
ke-19 adalah faktor
ekonomi. Revolusi Perusahaan pada pertengahan abad
yang ke-19 menyebabkan Britain memerlukan bahan-bahan mentah bagi
kilang-kilangnya dan pasaran-pasaran baru bagi barang-barang perkilangannya. Perkembangan perusahaan mengetin pada
pertengahan abad yang kesembilan belas, membawa kepada keperluan bijih timah
yang tinggi di Eropah.
Negeri-negeri
Melayu terutamanya Perak dan Selangor amat kaya dengan bijih timah. Amat menguntungkan
bagi Britain sekiranya ia campur tangan dan menguasai negeri-negeri tersebut. Ramai pedagang dan syarikat-syarikat British
telah menanam modal di Semenanjung Tanah Melayu dalam kegiatan perlombongan
bijih timah di Larut, Sungai Ujong dan Lukut.
Pelabur British iaitu Syarikat
Bijih Timah Sungai Ujong telah membayar $30,000 kepada Dato Kelana pada tahun
1872 bagi konsesi perlombongan.
Namun
begitu keadaan anarki di negeri-negeri Melayu telah mengancam pelaburan dan
perdagangan British. Pada bulan Mac 1873 seramai 248 pedagang Cina
menandatangani sepucuk surat rayuan yang meminta British campur tangan dalam
hal-ehwal negeri-negeri Melayu. Surat rayuan ini telah diterima oleh Lord
Kimberley, Setiausaha Pejabat Tanah Jajahan pada Ogos 1873.
Memang
tidak dapat dinafikan bahawa faktor ekonomi merupakan salah satu faktor penting
yang mempengaruhi British campur tangan di negeri-negeri Melayu pada pertengahan abad ke-19.
[ Perkara ini jelas kelihatan dalam arahan
yang diberi oleh Lord Kimberley kepada Sir Andrew Clarke pada 1873. Sir Andrew Clarke telah diarah untuk melaporkan
langkah-langkah yang boleh diambil oleh Kerajaan British untuk melindungi kepentingan
pelaburan dan perdagangan di negeri-negeri Melayu ].
2. Jelaskan
sebab-sebab penubuhan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu pada tahun 1896
Antara faktor yang mendorong pembentukan
Negeri-negeri Melayu Bersekutu (NNMB) 1896 ialah masalah kewangan Pahang.
Menurut Prof Khoo Kay Kim dan K.G.Tregonning, masalah
kewangan Pahang merupakan sebab utama yang membawa kepada pembentukan
Negeri-negeri Melayu Bersekutu. Menjelang Januari 1892, Pahang berhutang dari
Negeri-negeri Selat sebanyak $ 610,000. Untuk tahun tersebut Pahang perlu meminjam lagi sebanyak $175,000. Pahang mempunyai sumber hasil yang
terhad. Pendapatn Pahang tidak mampu menampong kos mentadbir. Pemberontakan
Pahang (1891 – 1895) memburukkan lagi kedudukan kewangan Pahang. Kerajaan
Negeri-negeri Selat enggan memberi pinjaman kepada Pahang kerana mereka juga menghadapi masalah
kewangan. Jelaslah bahawa masalah kawangan Pahang merupakan antara faktor yang
membawa kepada penubuhan Negeri-Negeri Melayu bersekutu 1896.
Kesimpulan:
1. Analisiskan usaha-usaha pembangunan ekonomi
luar bandar di Tanah Melayu antara
tahun 1956 hingga tahun 1960.
Berdasarkan analisis di atas
dapatlah dirumuskan bahawa pihak kerajaan telah berusaha untuk melaksanakan
pelbagai program pembangunan luar Bandar di Tanah Melayu. Namun begitu pembangunan tersebut yang
dilaksanakan melalui Rancangan Malaya Pertama kurang berjaya akibat ancaman
komunis semasa zaman darurat. Oleh itu tumpuan kerajaan lebih kepada masalah
keselamatan negara. Keadaan diburukkan lagi dengan kemerosotan harga komoditi
getah dan bijih timah di pasaran dunia.
2. Huraikan
struktur masyarakat feudal di Vietnam dan Thailand sebelum perluasan pengaruh
Barat dikedua-dua negara.
Kesimpulannya, huraian di atas menunjukkan perluasan kuasa Barat di Vietnam dan
Thailand telah membawa kesan negatif terhadap struktur masyarakat feudal di
kedua-dua buah negara. Perancis yang
berjaya menguasai Vietnam telah menghapuskan sistem feudal. Di Thailand pula akibat desakan dan tekanan
British, sistem feudal telah mengalami pengubahsuaian atau perubahan yang pesat
selaras dengan proses pemodenan Thailand.
SEJARAH STPM PENGGAL 3 (940/3): SOALAN LATIH TUBI
BAHAGIAN B: ASIA TENGGARA [1800-2000]
TEMA 1: MASYARAKAT
1. Bincangkan konsep dan peranan raja dalam
institusi pemerintahan di Thailand pada abad ke-19.
2. Bincangkan konsep dan peranan maharaja dalam
institusi pemerintahan di Vietnam pada abad ke-19.
3. Jelaskan hierarki dan peranan pembesar dalam
institusi pemerintahan di Thailand pada abad ke-19.
4. Jelaskan hierarki dan peranan pembesar dalam
institusi pemerintahan di Vietnam pada abad ke-19.
5. Terangkan konsep dan susun lapis masyarakat
di Vietnam dan Indonesia abad ke-19.
6. Jelaskan ciri-ciri ekonomi tradisional yang
diamalkan di Vietnam pada abad ke-19.
7. Jelaskan ciri-ciri ekonomi tradisional yang
diamalkan di Indonesia pada abad ke-19.
8. Jelaskan ciri-ciri ekonomi komersial yang
diamalkan di Vietnam pada abad ke-19.
9. Jelaskan ciri-ciri ekonomi komersial yang
diamalkan di Indonesia pada abad ke-19.
TEMA 2:
TRANSFORMASI MASYARAKAT
1. Bincangkan faktor-faktor perluasan kuasa
asing di Indonesia dan Myanmar pada abad ke-19.
2. Bincangkan cara-cara perluasan kuasa asing di
Indonesia dan Myanmar pada abad ke-19.
3. Analisiskan sebab-sebab penentangan
masyarakat tempatan di Indonesia terhadap Belanda pada
abad ke-19.
4. Analisiskan
sebab-sebab penentangan masyarakat tempatan di Myanmar terhadap British pada
abad ke-19.
5. Nilaikan peranan Deponegoro dalam penentangan
terhadap Belanda di Indonesia pada awal abad ke-19.
6. Nilaikan peranan Thibaw dalam penentangan
terhadap British di Myanmar pada abad ke-19.
7. Huraikan kesan-kesan penjajahan Barat
terhadap pentadbiran tempatan di Indonesia pada abad ke-19.
8. Huraikan kesan-kesan penjajahan Barat
terhadap pentadbiran tempatan di Myanmar pada abad ke-19.
9. Bincangkan perkembangan ekonomi Indonesia di
bawah pentadbiran Belanda pada abad ke-19.
10. Bincangkan perkembangan ekonomi Myanmar
semasa pentadbiran British pada abad ke-19.
10. Bincangkan perkembangan pendidikan di Myanmar semasa pentadbiran British pada abad
ke-19.
11. Bincangkan perkembangan pendidikan di
Indonesia semasa pentadbiran Belanda pada abad ke-19.
TEMA 3: NASIONALISME
DAN PEMBENTUKAN NEGARA BANGSA
1. Analisiskan faktor-faktor yang membawa kepada
kemunculan nasionalisme di Indonesia pada abad
ke-19.
2. Analisiskan faktor-faktor yang membawa kepada
kemunculan nasionalisme di Myanmar pada abad
ke-19.
3. Terangkan sebab-sebab penubuhan dan matlamat
Sarekat Islam dalam mendukung gerakan
nasionalisme Indonesia pada abad ke-20.
4. Terangkan sebab-sebab penubuhan dan matlamat
Partai Nasional Indonesia dalam mendukung
gerakan nasionalisme pada abad ke-20.
5. Terangkan sebab-sebab penubuhan dan matlamat
YMBA dalam mendukung gerakan nasionalisme
Myanmar pada abad ke-20.
6. Terangkan sebab-sebab penubuhan dan matlamat
Poor Man’s Party dalam gerakan nasionalisme
Myanmar pada abad ke-20.
7. Huraikan dasar dan kesan pendudukan Jepun ke atas perjuangan
kemerdekaan Myanmar pada
abad ke-20.
8. Huraikan dasar dan kesan pendudukan Jepun ke atas perjuangan
kemerdekaan Indonesia pada
abad ke-20.
9. Nilaikan penentangan rakyat Myanmar terhadap
penjajah secara berperlembagaan pada abad ke-20.
10. Galurkan penentangan rakyat Indonesia secara
bersenjata terhadap Belanda pada abad ke-20.
11. Huraikan
langkah-langkah mencapai kemerdekaan Myanmar pada abad ke-20.
12. Huraikan
langkah-langkah mencapai kemerdekaan Indonesia pada abad ke-20.
TEMA 4: PENGISIAN
KEMERDEKAAN
1. Huraikan bentuk pemerintahan republik di Filipina
pada abad ke-20.
2. Huraikan bentuk pemerintahan raja
berperlembagaan di Thailand pada abad ke-20.
3. Huraikan bentuk pemerintahan demokrasi
berparlimen di Filipina dan Thailand pada abad ke-20.
4. Jelaskan dasar-dasar ekonomi yang
dilaksanakan di Filipina pada abad ke-20.
5. Jelaskan dasar-dasar ekonomi yang
dilaksanakan di Thailand pada abad ke-20.
6. Terangkan sistem pentadbiran ketenteraan yang
dilaksanakan di Thailand pada abad ke -20.
7. Nilaikan sumbangan Macapagal dalam pembinaan
negara Filipina pada abad ke-20.
8. Nilaikan sumbangan Phibun Songkram dalam
pembinaan negara Thailand pada abad ke-20.
9. Bincangkan penglibatan Filipina dan Thailand
dalam PBB pada bad ke-20.
10. Bincangkan penglibatan Filipina dan Thailand
dalam South East Asia Treaty Organisation (SEATO)
pada abad ke-20.
11. Bincangkan penglibatan Filipina dan Thailand
dalam ASEAN pada abad ke-20.
SEJARAH STPM PENGGAL 3 (940/3) : SOALAN LATIH TUBI
BAHAGIAN A: MALAYSIA [ 1800-2000]
TEMA 1: MASYARAKAT
1. Jelaskan peranan raja sebelum dan selepas
campur tangan British di tanah Melayu pada abad ke-19.
2. Jelaskan konsep dan hierarki pembesar sebelum
campur tangan British di Tanah Melayu.
3. Jelaskan peranan pembesar sebelum dan selepas
campur tangan British di tanah Melayu pada abad
ke-19.
4. Terangkan bentuk dan pelaksanaan Adat
Perpatih di Tanah Melayu pada abad ke-19.
5. Terangkan bentuk dan pelaksanaan Adat
Temenggung di Tanah Melayu pada abad ke-19.
6. Huraikan prinsip-prinsip umum Undang-Undang
99 Perak dan Undang-Undang Tubuh Johor.
7. Terangkan konsep dan susun lapis masyarakat
di Tanah Melayu pada abad ke-19.
8. Jelaskan ciri-ciri ekonomi tradisional yang
diamalkan di Tanah Melayu pada abad ke-19.
9. Jelaskan ciri-ciri ekonomi komersial yang
diamalkan di Tanah Melayu pada abad ke-19.
TEMA 2:
TRANSFORMASI MASYARAKAT
1. Bincangkan faktor-faktor perluasan kuasa
asing di Negeri-negeri Melayu, Sabah dan Sarawak pada
abad ke-19 dan awal abad
ke-20.
2. Bincangkan cara-cara perluasan kuasa asing di
Negeri-negeri Melayu, Sabah dan Sarawak pada abad
ke-19 dan awal abad ke-20.
3. Nilaikan sebab-sebab penentangan terhadap
kuasa asing di Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak
pada
abad ke-19 dan awal abad ke-20.
4. Terangkan perubahan-perubahan pentadbiran di
Negeri-negeri Melayu, Sabah dan Sarawak pada abad
ke-19 danl abad ke-20.
5. Huraikan perubahan perkembangan ekonomi di
Negeri-negeri Melayu, Sabah dan Sarawak pada abad
ke-19 dan abad ke-20.
6. Jelaskan perubahan sistem pendidikan di
Negeri-negeri Melayu, Sabah dan Sarawak pada abad ke-19
dan abad ke-20.
7. Huraikan perkembangan masyarakat pelbagai
kaum di Negeri-negeri Melayu, Sabah dan Sarawak pada
abad ke-19 dan abad ke-20.
TEMA 3: NASIONALISME
DAN PEMBENTUKAN NEGARA BANGSA
1. Bincangkan faktor-faktor yang membawa kepada
kemunculan semangat nasionalisme di Tanah Melayu
pada abad ke-20.
2. Bincangkan sebab penubuhan dan matlamat
Gerakan Islah di Tanah Melayu
3. Bincangkan sebab penubuhan dan matlamat
Kesatuan Melayu Muda di Tanah Melayu
4. Huraikan dasar-dasar pendudukan Jepun di
Tanah Melayu pada abad ke-20.
5. Huraikan kesan-kesan pendudukan Jepun ke atas
gerakan kemerdekaan di Tanah Melayu pada
abad
ke-20.
6. Nilaikan penentangan orang Melayu terhadap
Malayan Union pada tahun 1946.
7. Jelaskan Gerakan Anti-Penyerahan di Sarawak
pada tahun 1946.
8. Bincangkan proses pembentukan Persekutuan
Tanah Melayu 1948.
9. Galurkan perkembangan perlembagaan di Sabah
dan Sarawak pada pertengahan abad ke-20.
10. Huraikan
langkah-langkah mengatasi ancaman Parti Komunis Malaya di Tanah Melayu.
TEMA 4: PENGISIAN
KEMERDEKAAN
1. Huraikan bentuk pemerintahan persekutuan di
Malaysia.
2. Huraikan bentuk pemerintahan Raja
Berperlembagaan di Malaysia.
3. Huraikan bentuk pemerintahan demokrasi
berparlimen di Malaysia.
4. Jelaskan usaha-usaha ke arah pembangunan
sosial di Malaysia melalui Bahasa Kebangsaan.
5. Jelaskan usaha-usaha ke arah pembangunan
sosial di Malaysia melalui Dasar Pendidikan Kebangsaan.
6. Jelaskan usaha-usaha ke arah pembangunan
sosial di Malaysia melalui Dasar Kebudayaan Kebangsaan.
7. Jelaskan usaha-usaha ke arah pembangunan
sosial di Malaysia melalui Rukun Negara.
8. Analisiskan usaha-usaha pembangunan ekonomi
luar bandar antara tahun 1956 hingga tahun 1970.
9. Nilaikan usaha-usaha pembangunan negara
melalui Dasar Ekonomi Baru (DEB) antara tahun 1971
hingga 1990.
10. Analisiskan usaha-usaha kerajaan Malaysia ke arah
pembangunan ekonomi di bawah Dasar
Pembangunan Nasional.
11. Analisiskan usah-usahaa kerajaan ke arah
pembangunan negara melalui Dasar Perindustrian Nasional.
12. Analisiskan usaah-usaha kerajaan ke arah
pembangunan ekonomi melalui Dasar Pertanian Negara.
13. Nilaikan sumbangan Tunku Abdul Rahman Putra al-Haj
dalam pembangunan ekonomi negara.
14. Nilaikan sumbangan Tun Abdul Razak Dato’
Hussein dalam pembangunan ekonomi Malaysia.
15. Nilaikan sumbangan Tun Hussein Onn dalam
pembangunan ekonomi Malaysia.
16. Nilaikan sumbangan Tun Dr Mahathir Mohamad dalam
pembangunan ekonomi Malaysia.
17. Terangkan cabaran-cabaran dan hala tuju
negara Malaysia yang terdapat dalam
Wawasan 2020.
18. Huraikan asas-asas yang membentuk dasar luar
Malaysia.
19. Bincangkan penglibatan Malaysia dalam
Komanwel.
20. Bincangkan penglibatan Malaysia dalam
Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu.
21. Bincangkan penglibatan Malaysia dalam ASEAN.
22. Bincangkan penglibatan Malaysia dalam
Pergerakan Negara Berkecuali ( NAM ).
23. Bincangkan penglibatan Malaysia dalam
Pertubuhan Persidangan Islam.
Jumaat, 6 September 2013
Terangkan susun lapis masyarakat di Tanah Melayu pada abad ke-19.
Pendahuluan
Secara umumnya masyarakat Melayu tradisional merupakan
sebuah masyarakat feudal dan bercorak hierarki yang dapat dibahagikan kepada 2
golongan iaitu golongan yang memerintah dan golongan yang diperintah. Golongan
pemerintah terdiri daripada raja atau sultan, pembesar dan ulama. Manakala
golongan yang diperintah pula terdiri daripada rakyat biasa yang merdeheka dan
hamba. Wujud hubungan timbal balas anatara golongan pemerintah dan golongan
diperintah.
A. GOLONGAN PEMERINTAH
Terdiri daripada raja, sultan atau yang dipertuan,
keluarga dan kaum kerabat diraja, pembesar negeri termasuk kaum bangsawan,
ulama, pendita dan penghulu.
Raja/ Sultan/ Yang
dipertuan Basar
Raja atau sultan ialah pemerintah tertinggi dalam
pentadbiran negeri. Baginda dibantu oleh
kaum kerabat dan para pembesar. Baginda
memiliki kuasa dan kewibawaan dalam menjalankan pentadbiran dan pemerintahannya
di seluruh negeri. Baginda adalah simbol
perpaduan negeri. Mempunyai kuasa mutlak
terhadap rakyat jelata dan mesti dihormati.
Segala perintahnya mesti dipatuhi.
Rakyat yang engkar dianggap menderhaka dan akan mendapat balasan buruk
atau dikenakan hukuman yang amat berat. Konsep
daulat digunakan untuk menjadikan seseorang sultan lebih mulia dan dianggap
mempunyai kuasa dan kewibawaan yang mutlak. Jawatan raja/ sultan adalah
diwarisi oleh anak lelaki baginda daripada permaisuri yang sah ( anak gahara).
Keluarga dan kerabat
diraja
Kedudukan kedua selepas raja ialah golongan anak raja dan
kerabat diraja yang terdiri daripada mereka yang berketurunan raja, bergelar
raja atau tengku. Anak raja tidak
semestinya putera atau puteri raja yang memerintah kerana mereka juga boleh
terdiri daripada keturunan kerabat diraja.
Bilangan anak raja tidak ramai, tetapi mereka mempunyai
kuasa tertentu apabila diberi sesuatu tugas rasmi negeri. Ada juga putera raja yang dilantik menjadi
pembesar daerah. Anak raja menikmati
keistimewaan seperti yang dimiliki oleh raja tetapi tidak boleh mengatasi
keistimewaan raja sebagai ketua pemerintah.
Golongan bangsawan
dan pembesar
Terdiri daripada para pembesar atau kaum kerabat yang
amat berpengaruh dalam pemerintahan dan pentadbiran. Kebiasaannya mereka menjadi pentadbir iaitu
membantu raja dalam pentadbiran negeri.
Mereka juga menjadi penasihat atau pembesar di daerah-daerah tertentu. Pembesar dilantik oleh raja melalui pemberian
surat tauliah. Pemilihan pembesar
ditentukan oleh zuriat keturunannya.
Kebiasaannya anak lelaki, sanak saudara sebelah bapa kepada pembesar
yang terdahulu. Pembesar diberi hak mentadbir sesuatu daerah dengan kekuatan
sendiri tanpa sokongan sultan. Ia akan
bertindak seperti seorang raja di dalam daerahnya sendiri.
Golongan ulama dan
pendeta
Golongan ulama dan pendeta ialah golongan yang dianggap
cerdik pandai pada masa itu. Mereka
menjadi sumber rujukan dalam perkara-perkara tertentu. Golongan ulama adalah
golongan yang pakar dalam bidang agama.
Mereka mempunyai kedudukan yang istimewa dan sangat berpengaruh dalam
masyarakat. Golongan ulama terdiri
daripada mereka yang berketurunan Arab Melayu.
Mereka menggunakan gelaran seperti maulana, makhdum, dan kadi. Mereka diberi gelaran kebesaran seperti maharaja
kadi, dato’ mufti seri utama dan imam maharaja.
Golongan ulama berperanan menyebarkan agama Islam. Mereka juga dilantik menjadi guru, ketua
agama, kadi dan penasihat kepada sultan dan kerajaan dalam terutamanya tentang
hukum syarak dan mengeluarkan fatwa agama.
Mereka juga menjadi imam, khatib dan juru nikah. Golongan pendeta pula ialah orang yang
menpunyai kepakaran dalam bidang kesenian, kebudayaan, kesusasteraan, adat
istiadat dan salasilah raja. Mereka
menjadi pakar rujuk kepada raja dan golongan istana disamping menjadi penulis
dan perawi diraja.
Penghulu
Penghulu ialah ketua pentadbir di peringkat kampung yang
dilantik dari kalangan rakyat biasa.
Mereka menjadi orang perantaraan diantara rakyat biasa dengan pembesar. Penghulu mempunyai pengaruh dan memiliki
kuasa penuh ke atas anak-anak buahnya.
Antara bidang tugas penghulu ialah menyelesaikan sebarang pertikaian
dikalangan anak buah, memelihara keamanan kampung dan mentadbir kampung serta
menjadi lambang perpaduan kampung. Jawatan
penghulu tidak dibayar gaji tetap tetapi pendapatannya diperolehi daripada
cukai perdagangan dan bayaran hasil sebahagian pendapatan yang diterima
daripada anak-anak buahnya.
B. GOLONGAN DIPERINTAH
Rakyat biasa / orang
merdeka
Rakyat biasa yang bermastautin tetap dan menjadi pengikut
setia kepada pembesar yang mentadbir daerah dan jajahan. Ketaatan kepada sultan
ialah mutlak dan tidak berbelah bagi. Mereka rela dengan amalan sistem serah
seperti bekerja di tanah pembesar tanpa mendapat upah dan sistem kerah seperti
menjadi bala tentera dan mendirikan istana.
Dalam bidang ekonomi mereka menjalankan kegiatan bertani, berdagang,
menangkap ikan, melombong dan menjadi tukang mahir. Tiada dorongan perubahan
diri untuk bekerja keras dalam bidang ini kecuali kerja-kerja demi kepentingan
raja. Rakyat biasa sesebuah kampung
sesalu mempunyai pertalian kekeluargaan dan mengamalkan tradisi hidup secara
bergotong-royong, bekerjasama dan bermuafakat. Amalan ini mewujudkan keharmonian dan
membantu pembesar mentadbir sesebuah daerah atau kampung itu dengan lebih
teratur dan berjaya.
Orang Asing
Merupakan orang bukan Melayu dan datang ke Tanah Melayu
hanya untuk tujuan tertentu. Tinggal
sementara sahaja dan akan pulang ke negara asal setelah urusan mereka selesai.
Terdiri daripada pedagang, perantau, santeri ( orang merantau kerana
menuntut ilmu ) dan mubaligh. Melibatkan
diri dalam pelbagai kegiatan sosial seperti menjadi tentera upahan dan
kebanyakan mereka berasal daripada Jawa dan Pasai. Melibatkan diri dalam kegiatan ekonomi
seperti peniaga runcit, pemborong dan pelombong. Masyarakat Tamil Islam merupakan kumpulan
yang paling ramai dan mereka hidup bebas dan bergaul dengan penduduk peribumi.
Rakyat asing ini tidak diwajibkan mengamal dan mematuhi tradisi kebudayaan
tempatan. Walaupun demikian mereka masih tertakluk kepada undang-undang dan
peraturan tempatan.
Hamba
Golongan hamba menduduki susun lapis masyarakat yang
paling bawah sekali. Mereka menjadi
hamba kepada para pembesar dan orang kaya dengan melakukan pelbagai tugas
seperti mencuci perahu, memetik kelapa, mencari kayu api dan menjadi
askar. Hamba boleh dibahagi kepada tiga
jenis iaitu hamba raja, hamba berhutang dan hamba abdi/ biasa.
i. Hamba raja (
biduanda )
Mereka berasal dari golongan orang merdeka. Dikenali juga sebagai budak raja dan bergelar
biduanda. Mereka dimiliki oleh raja dan
mempunyai taraf yang lebih tinggi berbanding dengan hamba-hamba yang lain. Hamba raja dan keturunannya akan menjadi
hamba secara turun temurun dan hanya akan dibebaskan jika mendapat kerelaan
raja.
ii. Hamba abdi/
biasa
Hamba abdi/ biasa adalah terdiri daripada mereka yang
berasal dari keturunan hamba. Mereka
diperolehi daripada pembelian atau pertukaran oleh tuannya. Golongan hamba ini akan menjadi hamba seumur
hidup secara turun temurun. Hamba abdi
boleh dibahagi kepada beberapa jenis iaitu hamba tawanan, hamba diranggah,
hamba habsyi, hamba hulur, hamba serah dan anak hamba.
iii. Hamba
berhutang
Hamba berhutang
berasal daripada orang yang merdeka.
Mereka terpaksa menjadi hamba kerana gagal membayar hutang kepada
pemiutang dalam tempoh yang ditetapkan.
Isteri dan anak-anaknya juga dikehendaki tinggal dengan si pemiutang
sebagai hamba tebusan. Hamba berhutang
akan mengerjakan segala suruhan tuannya termasuk bercucuk tanam, melombong dan
membuat kerja-kerja rumah. Hamba berhutang boleh dibahagi kepada beberapa jenis
iaitu orang berhutang, anak emas, hamba waris dan hamba bayar.
Kesimpulan
Struktur sosial masyarakat Melayu boleh dibahagikan
kepada beberapa susun lapis masyarakat yang dapat digolongkan kepada golongan
pemerintah dan diperintah. Setiap
golongan ini mempunyai peranan dan tanggung jawab masing-masing di dalam
masyarakat. Setelah kedatangan Barat, struktur masyarakat Melayu telah berubah di mana
peranan golongan pemerintah semakin berkurangan dan sistem hamba telah
dihapuskan.
Langgan:
Catatan (Atom)